MARJA's MOESTUIN



zaterdag 27 februari 2010

Het moestuin virus slaat om zich heen

Het lijkt wel een virus, maar dan een leuke. Inmiddels is mijn vriendin Lisette ook besmet geraakt met het moestuin virus. En staan er bakken van de Chinees in de vensterbank met allerlei soorten zaadjes. Zelfs haar zoontje Jelle, heeft voor zijn moeder zakjes met zaad gekocht. Ze stuurde me foto's van de vensterbank. Maar ik kan ze (nog) niet openen. Dus ook (nog) niet bij dit bericht zetten. Maar iedereen kan zich wel een voorstelling maken van 2e hands bakken van de Chinees met opkomend zaad ...

vrijdag 26 februari 2010

Tomatillo's


Van mijn vriendin Carla heb ik een zakje Tomatillo zaad gekregen, wat zij heeft meegenomen van haar vakantie in Engeland. Omdat ik deze groentesoort niet kende, heb ik me er maar eens in verdiept.

De Tomatillo is verwant aan de Ananaskers en niet aan de tomaat zoals de naam doet vermoeden. De karakteristieke vrucht in het hoesje is opvallend. De Tomatillo is lid van de nachtschadefamilie en behoort tot de groep vruchtgewassen.
De zaden kunnen binnen 7 dagen kiemen. Tomatillo's zijn slecht verkrijgbaar in Nederland. Ze is typisch Mexicaans en de smaak doet wat aan onrijpe tomaten denken; friszurig, maar ook iets zoetig en een tomatenachtig aroma. Het vruchtvlees is stevig en ze bevat weinig sap. Je kunt haar rauw maar ook gebakken/gesmoord eten.
Heel bekend is ze in de Mexicaanse salsa's (bijv: Salsa Verde, met groene pepers, tomatillo's , knoflook en kruiden). Maar ook in gerechten als Chili con Carne en stoofschotels geeft ze een fris accent.
De Tomatillo plant is een eenjarige, niet winterharde plant en wordt behoorlijk groot (120-150 cm). Ze maakt veel zijtakken met lichtgroen blad. Vanaf ongeveer juli verschijnen dan kleine gele bloempjes in de oksels die later uitgroeien tot de harde vruchten die rijp zijn als de hoesjes waarin ze zich bevinden verdorren en openbarsten.
Er zijn 2 soorten: met groene en met paarse vruchten, beiden hebben ongeveer dezelfde smaak.
Teeltwijzen: buiten doen ze het best goed in Nederland, mits op een zonnige beschutte plaats.
Bodem en bemesten: Omdat Tomatillo's grote planten worden, is een goede basisbemesting van belang. Spit vooral wat oude stalmest of compost onder in het voorjaar, hetgeen zorgt voor een betere grondstructuur en daardoor een betere afwatering.

Opkweken: Tomatillo's kiemen bij ongeveer 20 gr. snel (binnen 7-10 dagen). Als je ze te vroeg zaait krijg je heel iele dunne ziekelijke zaailingen, zaai ze liever zo rond half tot eind maart voor, in potgrond die je met een kwart deel grof zand hebt verluchtigd, zaai ze niet dieper dan 1/4 centimeter en dek af met wat zand. Zet het zaaisel in een warme vensterbank met zon en binnen een week staan de zaailingen dan al boven. Zorg dat de temperatuur ook na de kieming in ieder geval wel boven de 15 graden blijft. Nadat het tweede bladpaar is verschenen kun je de zaailingen verspenen. De wortelkuit mag niet uitdrogen maar ook niet kletsnat blijven.

Plant de planten niet uit voor 12 mei (IJsheiligen), en zoek voor de plant een warm, zonnig plekje. Plant ze op minimaal 30 x 40 cm uit. Zet er gelijk een stok bij, aangezien ze die door haar lengte wel nodig gaat krijgen. Geef de eerste dagen voldoende (opgewarmd) water.

Teeltzorgen: In het begin groeit de Tomatillo niet snel maar als ze eenmaal op gang is en wat groter is, gaat ze steeds sneller groeien, tot ongeveer 120-150 cm. Ze hoeft niet gesnoeid te worden, maar te lange stengels die andere planten in de weg zitten, kun je gerust wegknippen.

Oogst en bewaren: Je kunt voor het oogsten het beste kijken naar het hoesje dat om de Tomatillo zit. In een vroeg stadium is het hoesje groen en dicht. Als de vrucht gaat groeien gaat het hoesje op een gegeven moment barsten en je kunt dan de vrucht zelf zien. Dat is het moment om in de gaten te houden of de vrucht rijp is. Als je de paarse vorm hebt, is het makkelijker want dan zie je bij het rijpen ook de paarse kleur. De vrucht is niet zacht maar kun je wel een beetje indrukken, het hoesje gebarsten is en begint te verdrogen is de Tomatillo rijp. Je plukt ze, verwijder vervolgens de hoesjes, en dan kun je ze nog 1 tot 2 weken in de koelkast bewaren.

Heb je een grote oogst, dan kun je ze in blokjes of plakjes snijden en invriezen (dan alleen nog geschikt voor warme bereidingen). Tomatillo's zijn ook erg lekker in inmaak als Chutney en Relish.

donderdag 25 februari 2010

Vol verwachting klopt mijn hart ....



Geen oogst zonder zaadjes. En goed zaad hebben ze bij Vreeken in Dordrecht. En een super website. Daarom heb ik me begin januari maar eens op de website gestort om mijn zaadvoorraad compleet te maken. Ik dacht dat ik goed op tijd was met mijn bestelling. Maar helaas pindakaas. Het is nu eind februari en ik heb nog maar een klein deel van mijn bestelling ontvangen. Dus ik kan nog niet helemaal los. Ik probeerde Vreeken te bellen, maar daar krijg je een bandje dat ze het te druk hebben om de telefoon aan te nemen. En op mijn mailtje kreeg ik het antwoord dat het zaad allemaal 'vers' is en nog jaren goed. Dus ook volgend jaar bruikbaar. Maar dat was natuurlijk niet de bedoeling. Maar hoop doet leven, iedere dag hoop ik dat de postbode stopt met een pakketje van Vreeken .... Maar mijn moeder zei altijd 'hopen doe je op de wc'.

Kasje van gerecyceld materiaal in gebruik genomen




Vandaag heb ik het door mijn man van oude materialen gemaakte kasje voor het eerst in gebruik genomen. Op de diverse planken staan nu bakjes met diverse zaden. In de hoop dat dit alles uitgroeit tot mooie groenten die ik straks lekker kan bereiden. Er staan nu bakken met capucijners, 2 soorten tuinbonen, erwtjes, sla, paksoi, bladmoes, prei, stengelui, spinazie, witte kool, ronde courgette, muskaat pomnpoen, een Amerikaans soort koolraap.
Ik hoop natuurlijk van harte dat er geen strenge nachtvorst meer komt en dat het zonnetje lekker op de ruiten gaat schijnen.

dinsdag 23 februari 2010

Moestuin in plastic zakken


In de sloppenwijk Kibera in de Keniaanse hoofdstad Nairobi gebruiken vrouwen plastic zakken om voedsel te verbouwen. In deze plastic ‘verticale tuinen’ kweken ze groenten als spinazie, paprika en uien. Als mest gebruiken ze rioolwater. Wat over is na eigen gebruik kan verkocht worden aan buren zonder moestuin. Al meer dan duizend vrouwen werken nu in deze innovatieve manier van landbouw.

Bron: OneWorld.nl

vrijdag 19 februari 2010

Een moestuin is helemaal hip en trendy




Wie denkt dat een moestuin bijhouden voor geitenharenwollensokken types is, vergist zich. Het is een reuze trend aan het worden. Ik denk dat in deze redelijk onzekere tijden van economische crisis en verzin het nog allemaal meer, mensen onbewust verlangen naar een stukje veiligheid. En dat stukje veiligheid vinden ze meestal in hun eigen huis.
En in dat eigen huis worden dan vanzelf zaken als gezond en lekker eten belangrijker. En als je dan de ruimte en de tijd hebt, is het een kleine stap naar een eigen moestuin. Alhoewel een kleine stap. Er komt natuurlijk wel een grote hoeveelheid werk bijkijken. Maar dat is op zijn tijd ook wel leuk. En weer eens wat anders dan shoppen of high tea'en of wat een mens nog meer doet in zijn vrije tijd.
De bezitters van moestuinen verkeren sinds vorig jaar ook in goed gezelschap. De first lady van de USA, Michelle Obama heeft ook samen met kinderen van een basisschool in Washington de schop in de grond gezet. Om een stukje tuin bij het Witte Huis om te spitten tot een moestuin van 100 m2. Michelle Obama wil hiermee een voorbeeld stellen en een pleidooi houden voor gezondere voeding.
Ze is niet de eerste presidentsvrouw die een stukje tuin van het Witte Huis omspit. Eleonere Roosevelt was haar voor tijdens de tweede wereldoorlog.
Michelle Obama wil dat medewerkers, gasten en bewoners van het Witte Huis verse groenten en fruit voorgeschoteld krijgen. Ik woon dan wel niet in een wit huis maar in een van saaie bruine bakstenen, maar het is ook mijn streven om zo veel mogelijk verse, smaakvolle groenten uit onze eigen groentetuin te eten.
Rode bietjes staan er niet in de moestuin van het Witte Huis want die lust de president niet.

dinsdag 16 februari 2010

Gumbo met Okra: 'Includes everything but the kitchen sink'













De hele opzet van mijn moestuin, is om smaakvolle groenten te kunnen eten. En als het even kan groenten die niet bij AH in de vakken liggen. Zoals Okra of Bladmoes.

Tijdens onze vakantie in het zuiden van de USA heb ik wat zakjes zaad meegenomen die we hier niet in de winkel zien. Waaronder Okra zaadjes. Okra wordt veel gegeten in het zuiden van de USA. Vooral in de Gumbo in Lousiana.
Okra's lijken een beetje op courgettes. Ik denk dat ze ook heel lekker zijn in Surinaamse recepten. Ze worden ook wel 'Lady's Fingers' genoemd.
De zaadjes moeten nog wel de grond in en van oogsten is bij mij nog helemaal geen sprake. Maar ik heb alvast een recept opgezocht voor Gumbo. Misschien zijn ze wel al te koop bij de Toko.
Laat de Okra's niet te groot worden, oogst ze als ze max 15 cm groot zijn.

(Garden) Gumbo:

2 lepels witte bloem en een klontje boter om een roux te maken
1 gesnipperd uitje
1 fijngesneden groene peper
2 stelen bleekselderij fijngesneden
2 teentjes fijngesneden knoflook
3 kopjes groentenbouillon
2 blikjes tomaten blokjes
1,5 pond fijngesneden aubergines of courgettes (of andere groenten zoals wortel, boontjes etc.)
1 pond fijngesneden Okra
1 potje of nog beter half pond verse erwtjes
1 theelepeltje zout en 1 theelepeltje zwarte peper, 2 laurier blaadjes
snufje cayenne peper
1 tot 3 theelepels Tabasco (net zo heet als je het wilt hebben)
1 theelepel gedroogde tijm
1/2 theelepel knoflook poeder
1/2 theelepel chili pasta
2-3 kopjes water of bouillon
scheut olijfolie

Bereiding
Maak in een steelpannetje een roux van de bloem en de boter op een klein vuurtje totdat het een egale bruine kleur heeft. Pas op niet laten aanbranden. Van het vuur halen. En af laten koelen.
Doe in een anti aanbak pan een scheut olijfolie en bak de uien, pepers, bleekselderij totdat dit een beetje bruin begint te worden, voeg dan de knoflook en de gekleurde bloem toe en roer alles goed om.
Voeg de groentenbouillon en de tomaten toe en roer alles goed om en voeg de rest van de ingredienten toe. De Gumbo moet genoeg vocht/bouillon bevatten zodat het op een stevige soep lijkt.
Laat de Gumbo minstens 30 min. koken zodat de smaken goed kunnen mengen. Verwijder de laurierblaadjes en serveer met rijst.
Extra: Doe er op het laatst (grote) apart gebakken garnalen/gamba's bij.! Je kunt dan vooraf van de schillen een lekkere bouillon trekken en die gebruiken in plaats van de groentenbouillon.
Iedere kok in Lousiana heeft zijn eigen recept voor Gumbo, ook wel 'Mama's Gumbo'genoemd; 'includes everything but the kitchen sink'. Dus je kunt je fantasie op dit recept loslaten. Je kunt van alles toevoegen, in plaats van garnalen, plakjes worst of stukjes kip. Ik ben nieuwsgierig naar de resultaten en heb je een leuke variatie te melden, laat het me weten.

maandag 15 februari 2010

Wat te doen lijstje voor februari:










- in de kas radijs zaaien
- in de kas doperwten zaaien
- in de kas of ter plaatse veldsla zaaien
- in de kas of ter plaatse kervel zaaien
- op zaaibed of koud glas vroege spitskool zaaien
- in warme kas of vensterbank kropsla en ijsbergsla zaaiken
- vogelverschrikker maken
- in volle grond 1e uitjes/sjalotjes planten (in niet bemeste grond!)
- vroege aardappelen kopen en in bakjes op koele lichte plaats laten voorkiemen
- op zaaibed of koud glas vroege bloemkool zaaien
- in perspotjes / koud glas pluksla zaaien
- op zaaibed onder koud glas vroege broccoli zaaien
- onder koud glas radijsjes zaaien
- op vensterbank in bakjes tuinkers zaaien
- op vensterbank of in warme kas bieslook en marjolein zaaien
- onder warm glas zomerprei zaaien
- onder warm glas of vensterbank glastomaten zaaien (veel licht en 20gr nodig!)
- onder warm glas vroege knolselderij en groene selderij zaaien (voorkiemen is aangeraden)
- organische mest uitrijden
- kalk strooien
- zodra de vorst uit de grond is, omspitten

vrijdag 5 februari 2010

In je kasje


schone ramen
Wanneer het glas van je kasje te vies is kan er een ophoping van nitraten in de planten ontstaan en dat is niet goed voor de gezondheid dus hou je ramen schoon.

bemesting
Ook goede bemesting is belangrijk, kunstmest en compost bevatten voedingsstoffen die snel opgenomen worden. Door het inwerken ervan wordt het opnemen versneld, dus dit kan het beste tussen de rijen gestrooid worden.
Gebruik geen kippen- en duivenmest omdat dit een hoog gehalte aan stikstof heeft. Gedroogde koemest is wel goed. Droogte zorgt er ook voor dat het nitraat stijgt. Het is dus belangrijk om de grond vochtig te houden. Tijdens de winter altijd tussen de rijen gieten, zonder de planten nat te maken, dit voorkomt schimmelziektes.

Zelf compost maken


Het maken van compost is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor het dierenleven in je tuin. En is niet meer dan het verzamelen van organisch afval, dat door natuurlijke organismen uit de natuur, wordt afgebroken tot een bruine massa van bodemverbeteraars.

Gebruik 2 compostbakken: vul de ene als de andere aan het rotten is. Hevel de inhoud van de andere erin als je er een geleegd hebt. Zodat de hoop meteen omgedraaid wordt.
Laat het geheel rotten, keer de hoop een of twee keer per jaar om. Voeg lucht, water, meer groenafval of meer afval met koolstof toe, zodat het rottingsproces versnelt wordt en de kwaliteit verbetert. Je compost wordt alleen maar beter wanneer je hem regelmatig omkeert.
Om dit zware werk iets te vermakkelijken is het raadzaam om het materiaal wat je erop gooit zo klein mogelijk te maken.
Gooi er ook niet al te veel van hetzelfde op zoals bijv. (gemaaid) gras.
Gekookte groenten of eetresten uit de keuken is ook niet verstandig. Maar schalen van eieren zijn weer super.

Stalmest
Is heel goed voor je moestuin want het bevat veel stikstof. Niet iedereen beschikt nog over stalmest. Wij hebben heel erg veel stalmest omdat onze pony's iedere dag hun best doen om indirect hun steentje bij te dragen aan onze groentetuin. Heb je geen stalmest en woon je in de buurt, stuur een mailtje, je kunt zoveel ophalen als je nodig hebt.

dinsdag 2 februari 2010

Nog even wachten ..... en dan kunnen we weer aan de slag


Er zijn natuurlijk heel veel 'tips' waar je wat aan hebt, maar de volgende waren nieuw voor mij:

1) Om in het vroege voorjaar de zon iets te helpen, kan er gebruik gemaakt worden van wit zand. Door dit zand weerkaatst het licht en geeft het sterkere planten. Gebrek aan licht geeft zwakke planten die eenvoudig omvallen en ook het wortelgestel blijft in ontwikkeling achter. Een tip: zodra de zaden zijn gekiemd strooi je voorzichtig wat droog wit zand tussen de zaailingen. Strooi zoveel wit zand zodat de potgrond bijna niet meer zichtbaar is. Na verloop van tijd zal het langzaam bruin worden, strooi dan een nieuwe laag wit zand, zodat het licht optimaal weerkaatst kan worden
Water geven kun je het beste aan de zijkanten doen, zodat het wit zand en de potgrond niet mengen.

2) Het gietwater moet dezelfde temperatuur hebben als de omgevingslucht, zet daarom gietwater op de vensterbank zodat dit de juiste temperatuur kan aannemen.